Gesprek aan de Amstel

Bas Heijne: ‘regering met Wilders vanuit Amsterdam tegenwerken is onvolwassen’

Kemal Rijken in gesprek met Bas Heijne

In Gesprek aan de Amstel is deze maand denker, publicist en essayist Bas Heijne te gast. Hij gaat in op de actuele situatie in Amsterdam. Onder linkse kiezers in de stad is onrust ontstaan over de winst van Geert Wilders’ PVV bij de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november. In de stad stemmen op om een toekomstige regering met Wilders te boycotten of op zijn minst tegen te werken. In Gesprek aan de Amstel waarschuwt Heijne voor de gevolgen om de ander – in dit geval bijvoorbeeld kiezers die wel PVV hebben gestemd – in het harnas te jagen.

Na de verkiezingswinst van de PVV, vorige week, gaan in Amsterdam stemmen op om een toekomstige regering met Wilders te boycotten of op zijn minst tegen te werken. Filosoof Bas Heijne, auteur van de essays ‘Over Nationalisme’ en ‘Onbehagen’, waarschuwt in Gesprek aan de Amstel voor het ‘uitroepen van de republiek Amsterdam’. Dat is ‘onvolwassen’ en het roept ook weer tegenwerking op, stelt Heijne, die waarschuwt voor de gevolgen om de ander – in dit geval bijvoorbeeld kiezers die wel PVV hebben gestemd – in het harnas te jagen.

“Door verkeerde beelden te scheppen, kun je je bedrogen voelen. Bovendien moet de democratie niet ten onder gaan in strijd. Je moet als je het er niet mee eens bent, aan de bak gaan en staan waar je voor staat. De tegenstellingen en spanningen blijven, maar je moet je toch fatsoenlijk gedragen en beheerst blijven tegenover andere mensen.” Het beschouwen van anderen als haatobjecten is gevaarlijk. Heijne: “Ook op links gebeurt dat. Als je illusie hebt door, bijvoorbeeld het cancellen van personen, dan ben je eigenlijk iemand aan het vernederen en komt het niet goed.” 

Volgens Heijne werkt het demoniseren van de ander averechts. “Dan geef je die ander geen ruimte meer. Je ontneemt ze dan van hun identiteit en bent olie op het vuur aan het gooien,” zegt hij tegen presentator Kemal Rijken. Het individu komt tegenwoordig vaak in een eigen ‘bubbel’ terecht waarin dezelfde meningen, invalshoeken en ideeën zijn. Dat is een veilige haven, waar mensen zich thuis voelen onder gelijkgestemden. Door die loyaliteit laten mensen hun hoofd vergiftigen, waardoor ze in kampen gaan denken. Het is de kunst, aldus Heijne, om dat door te prikken en de anderen te blijven zien. 

Gesprek aan de Amstel

In het interview programma met schrijver en journalist Kemal Rijken vertelt Bas Heijne over zijn band met Amsterdam. Het gesprek gaat ook over zijn nieuwe boek ‘Over Nationalisme’, waarin hij het gelijknamige essay van de Britse auteur George Orwell beschouwt. Vanuit die beschouwing spreken Rijken en Heijne over hoe we kunnen omgaan met de situatie die is ontstaan na de verkiezingswinst van Wilders. Verder zijn er volgens Heijne overeenkomsten met andere grote, pluriforme steden in West-Europa 

‘Gesprek aan de Amstel’ wordt op vrijdag 1 december uitgezonden om 21.00 uur op AT5 en herhaald op SALTO1 op zondag 3 december om 22 uur.

Voor de overige herhalingen op SALTO1 zie onze online tv-gids

Kemal Rijken in gesprek met Bas Heijne